विचार/ब्लग

अन्तर जातीय प्रेम , मृत्यु र राजनीति !

दिनेशजंग कटुवाल जेठ १३ । प्रेम र युद्ध एउटै हुन् । युद्ध आमुन्नेसामुन्ने भएर गरिन्छ तर प्रेम हृदयको कन्दाराबाट भित्र भित्रै हुन्छ । युद्धमा शरीर अङ्गभङ्ग र जिबनको समाप्ति हुन्छ । हुन सक्छ । त्यस्तै प्रेममा पनि निर्दिष्ट र देह नै त्याग हुने गर्छ । युद्धले समाज र मुलुक जलाउछ... पुरा पढ्नुहोस

बन्दाबन्दिमा गाउँको सम्झना र कल्पना

कोभिड–१९ ले निम्त्याएको बन्दाबन्दिमा धेरेले आफ्नाे गाउँ, घर सम्झे । देशभित्र भएका श्रमिक कैयाँै दिन कष्टसाध्य हिँडेर घरमा पुगे । विदेशिएकाले त्यसैत आप्mनो देश र घर सम्झने गर्दाहुन् । यो माहामारिमा विछट्टै सम्झे होलान । छट्पटिए होलान । रुँए होलान् । जन्मघर जस्तै कर्मघर कहाँ हुन्छ र ! उनीहरूका पिडाको... पुरा पढ्नुहोस

सरकारी विद्यालयको गुणस्तर सुधार कहिले ?

दिनेशजंग कटुवाल वैशाख २१ । “ठुला ठुला ताल्चा लाई साना साना चापिले खोलिदिन्छ “ शिक्षा त्यही चापी हो जसको माध्ययमले भविश्यमा आइपर्ने चुनौती र अवसरको ताल्चा खोलिदिन्छ । शिक्षा हरेक व्यक्तिलाई सफल र सरल बाटोतर्फ हिड्न सिकाउने मार्ग हो । संसारमा जे–जति परिवर्तन भएका छन् त्यो शिक्षा पाएका शिक्षित विद्वान... पुरा पढ्नुहोस

कोरोना कहर¸ केही चुनौति केही अवसर ।

-खरमायाँ विटालु सन् २०२० यानिकी एक्काइसौं शताब्दिको दोश्रो दशक को अन्तिम वर्ष संसारका धेरैले धेरै नयाँ नयाँ सपना सजाउँदै नयाँ वर्षको व्यग्र  पर्खाइमा अवस्य रहेका थिए नै । नयाँ वर्ष सँगै नयाँ योजना को थालनि¸नयाँ योजनाको मार्ग चित्र कोर्ने र नयाँ जिवनका नयाँ मोडमा केहि नयाँ सफलताको खोजिमा लाग्ने उमंग... पुरा पढ्नुहोस

महामारीको बिच आत्मनिर्भरताको बाटोमा लागौँ

दिनेशजंग कटुवाल वैशाख १५ । महामारीको रूपमा फैलिदै गएको कोरिना भाइरस (कोभिड –१९) विरुद्ध सारा बिश्व जगतका मुलुकहरू लडिरहेको स्थिती छ । सम्पुर्ण पृथ्वीवासी मानव जातिहरु भय र त्रासले बाच्न बाध्य छन् । विकसित देखि अति विकसित भनिने मुलुकहरुमा लाखौं मानिसहरू मा संक्रमित भएको छ भने हजारौंको संख्यामा मृत्यु भैसकेको... पुरा पढ्नुहोस

गाउँ ,स्थानीय तह र कोभिड १९ ले उब्जाएको प्रश्नहरु !

तारामिलन छन्त्याल १२ वैशाख । गाउँको आफ्नै सभ्यता छ । गाउँ मानब जातिको बासस्थान मात्र होईन आदिम इतिहास हो । गाउँले आटोढिडो, खोले, फाडो मात्रै उब्जाएको छैन् गाउँले आदिम सभ्यता बचाएर राखेको छ । गाउँलेको भाषा स्वार्थी हुदैन् । आत्मियता र प्रेम पनि कपटी हुदैन । हिजो गाउलेहरुको छाक टार्ने... पुरा पढ्नुहोस

नेपालमा कोभिड १९ : कृषि क्षेत्रमा यसको प्रभाव र अबको बाटो

टीकाबहादुर कार्की  (कृषि बिज्ञ, नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद, नार्क ।) बिश्व खाध्य संगठनका अनुसार बिश्वमा प्रमुख समस्याको रुपमा देखिएको कोरोना (कोभिड१९)का कारण संसारका ८२ करोड भन्दा बढी जनताहरु चरम भोकमरिको चपेटामा परेका छन भने यो क्रम नाटकीय रुपमा बढ्नेछ। त्यसो त संसारभर कैयन कृषि मजदुरहरु बेरोजगार भैरहेका छन् यो अवस्थालाई... पुरा पढ्नुहोस

आत्मनिर्भरताको आधार : सिमसाग

Nasturtium officinale - अङ्ग्रेजीमा वाटरक्रेस (watercress) भनिने सिमसाग अत्यन्तै स्वादिलो, नरम र सागहरु मध्येको उत्कृष्ट सागका रूपमा मानिन्छ। उक्त साग स्थानीय मानिसहरुमा खोलेसागको नामले प्रसिद्ध छ। गाउँघरतिर बगिरहेको खोलाको छेउछाउमा उम्रने भएकोले यस सागलाई खोलेसाग भनिएको पनि हुन सक्छ। यस सागको उदगम स्थान भने युरोप र एसिया रहेको बिश्वास गरिन्छ।... पुरा पढ्नुहोस

कोरोना महामारी विरुद्ध को लँडाइमा एक जुट भएर लडौं

-खर मायाँ विटालु आज हामी एक विषम परिस्थितिवाट गुज्री रहेका छौं । चिनको हुवेइ प्रान्तको वुहान शहरमा जनवरी २०२० पहिलो सातामा नै  अर्थात यो वर्षको सुरुआत मै एक अत्यन्तै घातक जिवाणु भाइरस फैलन थालेको सामान्य सामाचार आइरहेका थिए । यस प्रति खास हाम्रो ध्यान जान सकिरहेको थिएन । किनकि यसले... पुरा पढ्नुहोस

वर्ग संघर्षको नविन आयाम

चन्द्रमान छन्त्याल म्याग्दी ३० चैत ।  कम्युनिष्टहरु वर्गभेदको पहिचानलाई  आफ्नाे मुख्य राजनीतिक चेतको रुपमा लिन्छन् । यसैले वर्ग पक्षधरता र वर्ग विरोधीको रेखाड्ढन गर्दछ । यहि वर्ग चेतको कारण विश्वमा छेडिएको कम्युिनष्ट आन्दोलनहरुको आ–आफ्नै अनुभवका सिकाईहरु छन् । कुनैपनि देशमा भएको राजनीतिक लडाईका सफल अनुभवहरु कुनैपनि अर्को देशमा हुबहु लागु... पुरा पढ्नुहोस