बेरुजु सवा ४ खर्ब, तीनवटै तहमा व्यापक अनियमितता

म्याग्दी, ५ भदौ । सरकारको बेरुजु रकम सवा ४ खर्ब पुगेको छ। महालेखा परीक्षक कार्यालयले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको ५८ औं वार्षिक प्रतिवेदनअनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७६÷७७ सम्म बेरुजुतर्फ ४ खर्ब १८ अर्ब ८५ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।

महालेखा परीक्षक कार्यालयले शुक्रबार नै यो प्रतिवेदन राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीलाई हस्तान्तर गरेको हो। प्रतिवेदनले स्थानीय तहदेखि प्रदेश र संघअन्तर्गतका मन्त्रालयसम्मले नियम मिचेर आफूखुसी बजेट खर्च गरेको उल्लेख गरेको छ। प्रतिवेदनले तीनवटै तहमा व्यापक अनियमितता भएको ठहर गरेको छ। मुलुकभर भौतिक पूर्वाधारको निर्माण र लागत यर्थाथ नभएको, प्रतिस्पर्धा बेगर खरिद भएको, विद्युतीय कारोबारलाई करको दायरामा ल्याउन नसकिएको भन्दै

प्रश्न उठाएको छ। यस्तै सार्वजनिक सम्पत्तिको दुरुपयोग भएको र संस्थानहरूको अवस्थासमेत भद्रगोल रहेको औंल्याइएको छ।
प्रतिवेदनअनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७६र७७ मा मात्रै १ खर्ब ४ अर्ब ३८ करोड बेरुजु भएको छ। यसमध्ये संघीय मन्त्रालय तथा निकायतर्फ ४४ अर्ब ३९ करोड बेरुजु भएको छ। यसपछि सबैभन्दा बढी स्थानीय तह(बक्यौता ५ सहित) मा ४० अर्ब ८३ करोड बेरुजु भएको छ।
प्रदेश मन्त्रालय तथा निकायतर्फ भने ६ अर्ब ७५ करोड बेरुजु देखिएको छ। यस्तै समिति र अन्य संस्थातर्फ १२ अर्ब ६६ करोड बेरुजु भएको छ। महापरीक्षकको कार्यालयकाअनुसार अघिल्लो वर्ष ५ हजार ४ सय ७७ निकायको ५३ खर्ब २७ अर्ब ९१ करोड रुपैयाँको लेखापरीक्षण गरिएको थियो।

प्रचलित कानुनअनुसार पु¥याउनुपर्ने रीत नपु¥याई कारोबार गरेको वा राख्नुपर्ने लेखा नराखेको तथा अनियमित वा बेमनासिव तवरले आर्थिक कारोबार गरेको व्यहोरालाई बेरुजुका रूपमा परिभाषित गरिएको छ।

प्रतिवेदनका अनुसार बेरुजुको यो रकम गत वर्षभन्दा ०.१३ प्रतिशतले बढेको छ। संघ, प्रदेश सरकारी कार्यालय, स्थानीय तह, जिल्ला समन्वय समिति, समिति तथा संस्थातर्फ बेरुजुबाहेक राजस्व बक्यौता २ खर्ब १५ अर्ब ५६ करोड ८७ लाख पुगेको छ।

निर्वाचन आयोगले २०७४ मा आईस्पीड डिजिटल कल प्रिन्टर मेसिन र छाड स्प्रिङ्ग डिजिटल मोनोक्रोम मेसिन खरिद गरेको भए पनि २०७६ मा भएको उपनिर्वाचनमा समेत प्रयोग नगरेको देखिएको छ। प्रिन्टर मेसिन १० करोड ५५ लाख र मोनोक्रोम मेसिन ११ करोड २८ लाखमा खरिद गरेको भए पनि प्रयोगमा नल्याइ बाहिरबाट छपाइ गरेको उक्त प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।

कोभिडको कारण २०७६ चैत ११ गतेदेखि देशभरकै विद्यालय बन्द रहेको अवस्थामा २८ नगरपालिकाले २०७७ वैशाख, जेठ र असार महिनामा वास्तबिकता यकिन नगरी दोस्रो र तेस्रो चौमासिकको पूरै दिवा खाजावापत आफ्ना क्षेत्रका ५ सय ८२ विद्यालयलाई १४ करोड २१ लाख ६८ हजार रुपैयाँ निकासा गरेका छन्। साभार अन्नपुर्णा पाेष्ट ।